Położenie urzędu
Urząd Miasta Gostynina
ul. Rynek 26
09-500 Gostynin
tel.: 24 236 07 10
fax.: 24 236 07 12
e-mail: um@gostynin.pl
Jarmark gostyniński św. Jakuba, to największe wydarzenie kulturalne Gostynina. Jarmark jest uroczystością ponadregionalną, podczas której historia przeplata się ze współczesnością, wiedza spotyka się z zabawą, a tradycja z awangardą. Organizatorzy każdego roku zapewniają bardzo interesującą ofertę eventu, który przyciąga rzeszę odbiorców. Zachęcamy do zapoznania się z tegorocznym programem wydarzenia Jarmark św. Jakuba 2019 oraz klikając w odnosniki Jarmark św. Jakuba 2017 i Jarmark św. Jakuba 2018.
Jarmarki w Polsce znane są od XVI wieku. Słynne były jarmarki urządzane w różnych miastach Królestwa Polskiego. W czasie jarmarku jego uczestnicy gromadzili się na polach zapełnionych stadami bydła, trzodą, końmi, a w bocznych ulicach stały powozy, karety, bryki. Czas trwania jarmarków był różny od 2 do 10 dni.
Powstanie jarmarków na ziemi gostynińskiej było uwarunkowane rozwojem produkcji rolniczej i rzemieślniczej stwarzającej stabilne postawy wymiany towarowej. Targi gostynińskie odbywały się w każdy wtorek. Przedmiot handlu głównie stanowiło zboże spławiane Wisłą do Gdańska oraz rozwijające się piwowarstwo i gorzelnictwo.
Na targach nabywano także warzywa, skóry, wosk, miód i mięso. Jednym z tradycyjnych elementów targu w Gostyninie były jatki rzeźnicze. Należy dodać, że dziesięć jatek spłonęło w czasie pożaru w 1159 roku. Pięć lat później, siedem jatek zostało ponownie zbudowanych.
Gostynin miał prawo organizowania czterech w roku jarmarków. Odbywały się one wiosną w każdą Przewodnią Niedzielę: w lecie na św. Jakuba (25 lipca), jesienią po zbiorach, na św. Szymona (28 października) i na św. Andrzeja (30 listopada). Na jarmarki przybywali kupcy z całego zachodniego Mazowsza, Kujaw i Warszawy. Najważniejsza działalność handlowa w Gostyninie odbywała się na rynku. Stały tam stragany, na których sprzedawali swoje wyroby miejscowi rzemieślnicy i kupcy, a także po uiszczeniu pewnej opłaty przybysze z innych miast. Opłatę nazywano jarmarczną i przeznaczano na potrzeby miasta.
Najbogatsi rzemieślnicy sprzedawali swoje towary w kramnicach, które można porównać do dzisiejszych sklepów. W kramnicach głównie kupowała szlachta ziemi gostynińskiej.
W połowie XVI wieku Gostynin był największym ośrodkiem rzemiosła i przetwórstwa w zachodniej części Mazowsza. Mieszkańcy miasta bogacili się na handlu i rzemiośle, a także na przetwarzaniu rudy żelaza, która była wydobywana na Osetnicy. Gostynin wtedy zamieszkiwało około 2 tysięcy mieszkańców. W miarę, jak przybywało mieszczan powstawała strefa stanowiąca obszary zamieszkania kupców i rzemieślników, przede wszystkim wzdłuż traktów handlowych, gdyż w takich miejscach można było szybciej zbyć wyprodukowane towary i prowadzić handel.
Kiedy miasta dziesiątkowały takie nieszczęścia, jak np. epidemie, wówczas ustawał dowóz wszelkich towarów na jarmark.
Ciekawostką jest to, że w Gostyninie od sprzedających brano łopatki od każdego bydlęcia. W 1564r. zanotowano za jedną łopatkę pobór 15 zł.
W Gostyninie handlowano także solą, gdyż w 1462 roku król Kazimierz Jagiellończyk nadał miastu ten przywilej. W 1564r. królewscy lustratorzy doliczyli się pięciu „przekupek solnych”. Zanotowano także, że kiedyś furmani wieźli sól warzoną z Wieliczki i Bochni do Gostynina. Każdy z furmanów zobowiązany był dać do zamku pół korca soli za 4 grosze.
Transakcje handlowe największych gostynińskich kupców odbywały się poza Gostyninem, gdyż głównie nastawiali się na wykup zboża.
Władze miejskie często dokonywały kontroli jakości sprzedawanego towaru oraz używanych miar i wag. Na gostynińskim rynku stały stragany, w których sprzedawali swoje wyroby i towary miejscowi rzemieślnicy i kupcy oraz po zapłaceniu pewnej opłaty – przybysze z innych miast. Uwagę przybyłych na gostyniński jarmark przyciągały wyroby szewców i krawców, gdzie sprzedawano materiały tekstylne, galanteryjne, dewocjonalia, obrazki Chrystusa czy Matki Bożej, różańce, szkaplerze. Osobno stały stoiska piekarzy, rzeźników, stolarzy, bednarzy, kowali czy garncarzy. Na skraju rynku odbywała się sprzedaż nabiału, drobiu, miodu, suszonych grzybów przywożonych przez wiejskie kobiety, natomiast mężczyźni sprzedawali inwentarz żywy.
W okresie międzypowstaniowym duża część mieszkańców powiatu gostynińskiego handlowała artykułami przemysłowymi i pochodzenia rolniczego. Handel był zdominowany przez ludność pochodzenia żydowskiego, natomiast większość kupców gostynińskich nastawiała się na handel wielobranżowy. W początkach lat 30-tych XIX wieku w Gostyninie odnotowano wzrost handlarzy wełna i suknem oraz artykułami spożywczymi.
W drugiej połowie lat trzydziestych XIX wieku liczba osób handlujących zmalała, gdyż podwyższono opłaty kanonu (podatku) uprawniającego do zajmowania się handlem.
Źródło:
1. Dzieje Gostynina i ziemi gostynińskiej pod redakcją Mariana Chudzyńskiego, Warszawa 1990r.
2. Kurier Warszawski 1865r., nr 188.
Urząd Miasta Gostynina
ul. Rynek 26
09-500 Gostynin
tel.: 24 236 07 10
fax.: 24 236 07 12
e-mail: um@gostynin.pl