78. rocznica powstania w getcie warszawskim

Treść strony

19 kwietnia 1943 roku w położonym w śródmieściu Warszawy getcie wybuchło zbrojne powstanie, będące ostatnim krzykiem uwięzionych tam i skazanych na śmierć Żydów. Trwało ono miesiąc, a zakończyło je całkowite zniszczenie części miasta i śmierć niewinnych ludzi.

„Żydowska strefa mieszkaniowa” zajmowała trochę ponad 3 hektary, które pod koniec 1940 roku odgrodzono wysokim murem. Możliwość opuszczenia i wejścia do getta regulowały specjalne przepustki. Żydzi oczywiście nie mogli go opuszczać – Hans Frank jesienią 1941 roku wprowadził w Generalnym Gubernatorstwie karę śmierci zarówno za opuszczenie getta, jak i za pomoc ludziom znajdującym się wewnątrz murów.

W 1941 roku w getcie warszawskim znajdowało się ok. 450 tysięcy osób. W efekcie akcji Reinhard, mającej na celu wymordowanie Żydów w GG, do wybuchu powstania kwietniowego w getcie na pomniejszonym terenie getta żyło ok. 60 tysięcy ludzi.

Powstanie wybuchło 19 kwietnia. Bezpośrednią przyczyną była akcja likwidacji getta przez Niemców, dziwnym trafem zbiegająca się z dniem urodzin Adolfa Hitlera (20 kwietnia). Naprzeciw 500 bojowników Żydowskiej Organizacji Bojowej (z czego połowa miała przy sobie broń) i 150-200 członków Żydowskiego Związku Wojskowego stanęły ok. 2 tysiące żołnierzy niemieckich wspieranych przez czołgi i wozy pancerne.

Powstańcy nie mogli zwyciężyć. Ginęli zarówno walczący jak i cywile. Ok. 6 tysięcy ludzi Niemcy zamordowali na miejscu, pozostałych wysłali do Treblinki albo do obozów pracy na Lubelszczyźnie. Tam, w listopadzie 1943 roku, cywile pochodzący z warszawskiego getta w liczbie 35 tysięcy ponieśli śmierć. Po powstaniu wszystkie budynki znajdujące się na terenie getta zostały zniszczone.

Polecamy wykład dra Krzysztofa Persaka poświęcony powstaniu w getcie na stronie internetowej Muzeum Historii Żydów Polskich https://www.polin.pl/pl i zachęcamy do odwiedzenia muzeum POLIN podczas wizyty w stolicy.

A dzisiaj o godzinie 15.00 zapraszamy na spotkanie na kanale Facebook Muzeum POLIN>> i You Tube Muzeum POLIN>> - "W sukience i w mundurze"
--> W filmowej wersji popularnego spaceru przewodniczka Katarzyna Jankowska przedstawi historie pięciu żydowskich kobiet walczących w czasie powstania kwietniowego, zarówno w samym getcie, jak i poza dzielnicą zamkniętą.

O godzinie 20.30 zapraszamy na koncert na kanale Facebook Muzeum POLIN>> i You Tube Muzeum POLIN>>
--> Znamy wiele wstrząsających, rodzinnych historii z getta. Śmierć, rozłąka rodziców i dzieci czy przekazanie niemowląt na "aryjską stronę", by ocalić ich życie, powodowały ogrom cierpień, których nie sposób wyrazić słowami. W tych nieludzkich warunkach matki robiły wiele, by osuszyć łzy swoich dzieci.

Podczas koncertu online Paweł Szamburski i Joanna Halszka Sokołowska wykonają kołysanki ze zbiorów Moshe Beregowskiego – żydowskiego folklorysty i etnomuzykologa publikującego głównie w języku rosyjskim i jidysz. To właśnie m.in. melodie Beregowskiego mogły nucić kobiety przebywające w getcie warszawskim.

Bibliografia:
- https://polin.pl/pl/powstanie-w-getcie-warszawskim (wykład dra Krzysztofa Persaka).